تعدادی از هنرمندان فعال سبک ها و گونه های مختلف موسیقایی که طی سال های گذشته خدمات و آثار ارزشمندی را در اعتلای فرهنگ و هنر این سرزمین به جای گذاشتند در ماه های مختلف سال جاری دار فانی را وداع گفتند. هنرمندانی که هر یک در طول عمر گرانمایه شان به سهم خود گام های موثر و ارزنده ای را به ویژه در حوزه های موسیقی اصیل ایرانی و موسیقی نواحی ایران به جای گذاشتند و با سفر خود به دنیای فانی مانند همیشه افسوس بزرگی را به یادگار گذاشتند که چرا بسیاری از ما همچنان در زمان حیاتشان به فکر قدردانی از آنها نبودیم و وقتی دستشان از این دنیا کوتاه شده تازه به این فکر افتادیم که چه دردانه هایی از برگ های زرین موسیقی ایرانی به سمت معبودشان پرواز کردند.

گزارش زیر نگاهی کوتاه و اجمالی به هنرمندان درگذشته موسیقی در سال ۹۶ دارد که هرکدام در زمان و روزگاری که به فعالیت مستمر در عرصه موسیقی مشغول بودند، خدمات قابل ملاحظه و موثری را انجام دادند که به زعم نگارنده برای هیچکدامشان نه جانشینی هست و نه برنامه ای برای ثبت و معرفی هرچه بهتر آنها. به عبارتی هر چه هست ثبت نام و یاد این عزیزان در تاریخ موسیقی این سرزمین است که امیدواریم در روزگاری نه چندان دور، دیگر افسوس از دست رفتنشان را نخوریم. در این روزهای پایانی سال با نثار صلوات و قرائت فاتحه یاد و خاطره آنها را گرامی می داریم.

*عباس خسروی - نوازنده پیشکسوت ویولن (دوشنبه ۷ فرودین)  

عباس خسروی، نوازنده پیشکسوت ویولن که سال‌ها با ارکستر موسیقی ملی ایران به رهبری فرهاد فخرالدینی همکاری می‌کرد، دوشنبه هفتم فرودین ماه در سن ۷۶ سالگی بر اثر سکته مغزی درگذشت.

این هنرمند که از پاییز سال ۹۵ در بستر بیماری بود به سال ۱۳۲۰ متولد شد. او طی این سال ها ضمن فعالیت مستمر در ارکستر موسیقی ملی و رادیو به عنوان مدرس حوزه موسیقی نیز به فعالیت مشغول بود.

*محمدرضا جعفری (سارو) - نوازنده گیتار، آهنگساز و خواننده موسیقی پاپ (یکشنبه ۱۴ خرداد)

محمدرضا جعفری ملقب به سارو از نوازندگان باسابقه گیتار، آهنگساز و خواننده موسیقی پاپ بعد از مدت ها مبارزه با بیماری در کشور آلمان دارفانی را وداع گفت.

زنده یاد جعفری طی سال های گذشته آثار متعددی را در کشورهای خارجی منتشر کرد که از آن جمله می توان به «ستاره سپید»، «قصه نی» و «غوغای ستارگان» اشاره کرد. البته چند سال بعد آلبوم «قصه‌ نی» در ایران مجوز انتشار گرفت و پرفروش‌ترین اثر این هنرمند شد.

حاصل فعالیت‌های هنری سارو در مازندران نیز انتشار چند آلبوم موسیقی محلی و سنتی شد که مورد استقبال علاقه‌مندان به موسیقی مازندرانی هم قرار گرفت. «شِورِه»، «راز سنتور»، «سوی خرابات»، «مشتی پِلوِری»، «آزادگله۱»، «آزادگله۲» و «جادوی نی»، «آوای کوهستان»، «غریبانه»، «چوپان دروغ نمی‌گه»، «پرنده خورشید» و «آدما» دیگر کارهای سارو هستند که در ایران منتشر شدند. این هنرمند چند کنسرت هم در دانشگاه‌ها و مجامع فرهنگی آلمان اجرا کرد. او برای تعدادی از خوانندگان مقیم اروپا نیز آهنگسازی کرده بود.

مراسم ترحیم و بزرگداشت مرحوم محمد جعفری (سارو) یکشنبه ٢١ خرداد در سالن سلمان هراتی مجتمع فرهنگی و هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ساری برگزار شد.

*حسین شهبازیان - نوازنده و آهنگساز پیشکسوت موسیقی ایرانی (شنبه ۷ مرداد)

حسین شهبازیان نوازنده، مدرس موسیقی و رهبر ارکستر و پدر فریدون شهبازیان آهنگساز برجسته و رهبر ارکستر ملی ایران مردادماه درگذشت.

 مرحوم حسین شهبازیان متولد سال ۱۲۹۸ در تهران بود. او از هفده سالگی فراگیری ویولن را در کلاس استاد ضیاء سیحون آغاز کرد و در ادامه به  کلاس درس استاد ابوالحسن صبا رفت تا ردیف‌های موسیقی ایرانی را بیاموزد. پس از آن برای یادگیری بیشتر و آشنایی با سبک‌های مختلف موسیقی، سال‌های متوالی در کلاس استادان خارجی و ایرانی به آموختن موسیقی کلاسیک پرداخت و خود در این زمان به مرحله‌ای رسیده بود که می‌توانست شاگرد تربیت کند و به عنوان معلم به پرورش هنرجویان موسیقی بپردازد.  با افتتاح فرستنده رادیو، شهبازیان سال‌های زیادی به عنوان نوازنده و رهبر ارکستر شماره ۳ رادیو ایران فعالیت داشته و با خوانندگان بسیاری همکاری کرده است. او کارمند وزارت فرهنگ و معلم و هنرآموز موسیقی تا زمان بازنشستگی بود همچنین وی در کنار تدریس، به آهنگسازی و تشکیل ارکستر می‌پرداخت.

*محمود جهان - خواننده موسیقی نواحی جنوب (یکشنبه ۸ مرداد)

محمود جهان خواننده پیشکسوت موسیقی اقوام، صبح روز یکشنبه هشتم مرداد در بیمارستان ممکوی شهرستان ماهشهر درگذشت.

زنده یاد جهان قرار بود روز دهم مردادماه به مناسبت ولادت امام رضا (ع) کنسرت اجرا کند که ساعتی پیش از اجرا  دچار عارضه قلبی شد و پس از انتقال به بیمارستان صنایع پتروشیمی شهرستان بندر ماهشهر دار فانی را وداع گفت.

 محمود جهان اینچنین بیوگرافی خود را شرح می دهد: «خاک پای همه جنوبی ها و به ویژه خوزستانی های خونگرم هستم. خودم را متعلق به جنوب می دانم و عاشق این خاک هستم و اگر خدای بزرگ و حمایت های امیدوار کننده مردم صبور جنوب نبود موفقیتی حاصل نمی شد. در سال ۱۳۳۰ در آبادان و در محله احمدآباد به دنیا آمدم. کارمند بازنشسته شرکت نفت هستم و پس از ۵۹ سال زندگی با پنج فرزند در تهران زندگی می کنم. تک پسرم امید جهان است که صدای او البته با سبکی متفاوت از من، در نوار فروشی ها موجود است. خانواده جهان از جمله خانواده های هنرمند بود چرا که پدر و عمو و برادر و حتی پسرم و از این سو خواهر و دختر عموهایم، در مناسبت های مختلف مداحی می کنند. پدرم که اهل تنگستان بوشهر بود شروه خوانی می کرد و از جمله چهره های شناخته شده این شهر بود. در سال ۱۳۵۵ بود که توسط آقای بهمن خوش خلق به همراه یداله رضا زاده به تهران رفتیم و برای اولین بار با هدف آلبوم و با هزینه ایشان در استودیو چهار اثر ارکستری ضبط کردم. در این راستا باید از خدای منان و سپس از بهمن خوش خلق و فرخ یزدان فر که در بوشهر مرا کشف کرد کمال تشکر و قدردانی را به جای آورم. »

*فرهاد فرجلی - نوازنده مطرح تار آذربایجانی (پنجشنبه ۱۲ مرداد)

فرهاد فرجلی از آهنگسازان و نوازندگان شناخته شده تار آذربایجانی روز پنجشنبه ۱۲ مرداد ماه در سن ۴۹ سالگی بر اثر سکته قلبی دار فانی را وداع گفت.

 فرهاد فرجلی ششم بهمن‌ماه سال ۱۳۴۷ در تهران چشم به جهان گشود. او مقدمات موسیقی را از حدود شش سالگی به صورت تجربی با نواختن سازدهنی، گارمون و قاوال (دایره آذری) آغاز کرد. در اوایل دهه ۶۰ توسط همسر خواهرش نزد زنده‌یاد استاد محمدرضا لطفی می‌رسد. لطفی به ذوق و شوق موسیقایی او پی می‌برد و فرجلی را به استاد حمید متبسم  نوازنده تار معرفی می‌کند.

او مبانی پایه‌ای موسیقی ایرانی را با فراگیری تار نزد متبسم فراگرفت اما به دلیل مهاجرت استادش به خارج از کشور، نوازندگی تار را نزد استاد بهروز همتی به صورت بسیار جدی ادامه داد و موفق شد همزمان با یادگیری ردیف‌های موسیقی ایرانی در نوازندگی ساز تار به مهارت خوبی دست پیدا کند. پس از یادگیری اصول اولیه موسیقی، فرجلی مدت کوتاهی نزد حسین علیزاده به فراگیری تکنیک‌های فنی نواختن تار پرداخت و از آنجایی که پدر و مادر او آذری‌زبان بودند، شوق و ذوق هنری بیش از حد او به موسیقی موغامی آذربایجان فرهاد را به سمت تار آذری سوق داد.

*ناصر فرهودی - صدابردار پیشکسوت موسیقی ایرانی (جمعه ۱۳ مرداد)

ناصر فرهودی از صدابرداران و صداگذاران پیشکسوت موسیقی کشورمان که طی چندین سال با هنرمندان و گروه های سرشناس موسیقی فعالیت می کرد جمعه ۱۳ مرداد درگذشت.

زنده یاد فرهودی از جمله صدابرداران شناخته شده موسیقی کشورمان بود که تحصیلات خود را در رشته الکترونیک گرایش صدا از دانشکده صدا و سیما به اتمام رساند. او در سال ۵۱ همزمان با تحصیل در سازمان صدا و سیما به عنوان کارآموز فعالیت عملی خود را آغاز و پس از پایان تحصیل همکاری خود را با رسانه ملی آغاز کرد. این صدابردار در سال ۱۳۵۵ به دعوت محسن کلهر به استودیو پاپ دعوت شده و تا زمان حیات در این استودیو به فعالیت خود ادامه داد. او در سال ۱۳۷۵ از سازمان صدا و سیما بازنشسته شد و پس از چندی  مدیریت استودیو پاپ را بر عهده گرفت. ضبط و تولید آثار بسیاری از گروه ها و هنرمندان شناخته شده موسیقی ایران از جمله فعالیت های مرحوم فرهودی است. وی طی سال های اخیر در جشن ها و برنامه های مختلفی به عنوان هنرمند برگزیده معرفی شده است.

*نادر گلچین - خواننده پیشکسوت موسیقی ایرانی (جمعه ۳۱ شهریور)

استاد نادر گلچین خواننده پیشکسوت موسیقی ایرانی ظهر روز جمعه ۳۱ شهریور ماه بعد از مدت ها مبارزه با بیماری دار فانی را وداع گفت. استاد گلچین از چندی پیش به دلیل حاد شدن بیماری ریوی خود در بیمارستان گاندی تهران بستری شده بود.

نادر گلچین از جمله خوانندگان شناخته شده موسیقی ایرانی است که تاکنون آثاری چون «یوسف گم گشته»، «مرغ سحر»، «ناوک مژگان»، «قصه شهر عشق»، «مسبب»، «من دیگه بچه نمیشم» و آلبوم‌های «گریز»، «نفس باد صبا»، «زلف بنفشه» را منتشر کرده است. وی در طول سال های فعالیت خود در موسیقی با هنرمندان بزرگی چون فرامرز پایور، منصور صارمی، پرویز یاحقی، حبیب‌الله بدیعی، علی‌اصغر بهاری، جلیل شهناز، فرهنگ شریف، فضل‌الله توکل، جهانگیر ملک، امیرناصر افتتاح، محمد اسماعیلی، آبتین اجلالی و منصور نریمان همکاری کرده است.

*حامد ذاکری (حامد هاکان) -آهنگساز و خواننده موسیقی پاپ (چهارشنبه ۱۲ مهر)

حامد هاکان، خواننده و آهنگساز موسیقی پاپ چهارشنبه ۱۲ مرداد در سن ۳۴ سالگی درگذشت.  

مسعود کریمی مدیر استودیو سل رکورد و از دوستان حامد هاکان ضمن تأیید خبر درگذشت حامد هاکان اعلام کرد که این اتفاق ۱۲ مهر رخ داده است.  

مرحوم حامد ذاکری با آثار شخصی و همکاری با خوانندگانی نظیر محسن چاوشی و فرزاد فرزین و محسن یگانه به شهرت رسید اما در ادامه نتوانست فعالیت‌های خود را به شکل رسمی دنبال کند. او در مهرماه سال ۹۳ موفق به اخذ مجوزهای لازم شد و قرار بود اولین آلبوم مجاز حامد هاکان از سوی شرکت «صوت آوای هنر» به بازار عرضه شود که این اتفاق رخ نداد.

 *فرامرز شکرخواه - نوازنده تار و سه تار خراسانی (سه شنبه ۲۵ مهر)

فرامرز شکرخواه سازنده و نوازنده تار و سه تار کشورمان پس از یک دوره بیماری عصر روز سه‌شنبه ۲۵ مهر ۹۶ در سن ۵۶ سالگی در مشهد درگذشت.

زنده یاد شکر خواه ردیف نوازی را طی سال‌های ١٣٦٦ تا ١٣٧٠ نزد شاپور هدایتی مدرس موسیقی فرا گرفت. شکرخواه کمانچه نوازی نوازی را نیز نزد استاد علی اکبر شکارچی آموخت. شکرخواه که کلکسیونی از سازهای تاریخی را هم در اختیار داشت از دهه ٦٠ با دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ساخت ساز نیز پرداخت. او از همان دهه به آموزش موسیقی رو آورد و تاکنون شاگردان فراوانی تربیت کرده است.

فرامرز شکرخواه در طول دوران فعالیت حرفه‌ای خود، تمایلی به اجراهای گروهی نداشت، او فقط چند باری به نغع بیماران مبتلا به سرطان و همچنین به نفع زلزله زدگان دوئت‌هایی را اجرا کرد.

*محمد حسن رادمان - نوازنده و معلم ویولن (پنجشنبه ۲۷ مهر)

محمدحسن رادمان، نوازنده و معلم پیشکسوت ویولن و رهبر ارکستر پنجشنبه ۲۷ مهر دارفانی را وداع گفت.  

مرحوم رادمان در سال ۱۳۱۱ در تهران متولد شد و از هنرستان موسیقی این هنر را دنبال کرد. در آنجا ضمن آشنایی با تئوری موسیقی، ردیف موسیقی ایران را نزد احمد فروتن آموخت و ردیف‌های ابوالحسن صبا را نزد محمود ذوالفنون فراگرفت. این هنرمند به استخدام وزارت فرهنگ و هنر درآمد و به تدریس آواز های دسته‌جمعی و سپس به نوازندگی در ارکستر های وزارت فرهنگ و هنر مشغول شد. وی همچنین در هنرستان موسیقی تبریز نیز تدریس کرد.  

این هنرمند  در طول فعالیت های هنری‌اش ضمن تدوین مقالات و جزوه‌های آموزشی ده‌ها تقدیرنامه از موسسات عالی و دانشگاهی دریافت کرد. همچنین ارکستر مایستر، ارکستر حسین دهلوی و رهبر ارکستر فرهنگسرای ملل بود.  

*استاد ابراهیم حدیدی - نوازنده موسیقی نواحی استان سیستان و بلوچستان (پنجشنبه ۴ آبان)

ابراهیم حدیدی از هنرمندان برجسته موسیقی استان و سرنا نواز و سازنده ساز سیستانی معروف به «گل آقا» پس از ۱۵ روز کما در بیمارستان زابل درگذشت.

زنده یاد حدیدی متولد ۱۳۳۶ در روستای دهنوی از توابع شهرستان زهک بود و چندین نسل از خاندانش سردمداران موسیقی منطقه سیستان بوده‌اند. این هنرمند برجسته علاوه بر مهارت بسیار بالا در نواختن گوشه‌ها و ملودی‌های اصیل سیستانی با ساز سرنا در ساخت انواع سازهای محلی چون دهل، رباب، قیچک و سرنا مهارت داشت. او آخرین فرزند خانواده بود که بعد از فوت ۱۰ برادرش برای پدر و مادر آنقدر عزیز شد که پدر او را «گل آقا» نامید و تاکنون هم به این نام شهرت داشت. آخرین نسل این هنرمند بنام، نوه‌اش «یاسین حدیدی»است که با سن ۱۲ سال با مهارت تمام ساز رباب را می‌نوازد.

گل آقا می‌گفت «حیف است که خانواده و فرزندان من به جز موسیقی به کار دیگری بپردازند و من تمام تلاشم را می‌کنم تا تمام اعضای خانواده‌ام هنرمند موسیقی شوند. »

آخرین اثر این هنرمند آلبوم موسیقی به نام «سرچک» است که به همت انجمن موسیقی استان تولید شد. در این اثر ملودی‌های یک مراسم عروسی از ابتدا تا آخرین مرحله آن مراسم ضبط شده که اثری کاملاً پژوهشی در حوزه موسیقی سیستان به شمار می‌رود.

این نوازنده پیشکسوت سرنا در منطقه بلوچستان، سال گذشته با اشاره به پیگیری های خود برای دریافت مستمری و حقوق ماهانه از بی توجهی مدیران فرهنگی گلایه کرده بود.

*درویش مصطفی جاویدان - خواننده و نوازنده موسیقی نواحی (دوشنبه ۲۲ آبان)

درویش مصطفی جاویدان از خوانندگان قدیمی موسیقی ایران در سن ۷۱ سالگی دارفانی را وداع گفت.

نام اصلی درویش مصطفی جاویدان سیدمصطفی موسوی است که در هفت آبان ۱۳۲۵ در کرمانشاه و در خانوادهای مذهبی متولد شده است. گفته می‌شود در سال ۱۳۴۷ زمانی که او در سن ۲۲ سالگی قرار داشت و علاقه مند به ادامه تحصیل بود بنا بر توصیه دوستان پدرش به نام مستعار و غیرحقیقی در دانشگاه تهران ثبت‌نام کرد که از گزند ساواک در امان بماند چراکه از نظر شکل و شباهت ظاهری شباهت بسیار نزدیکی به شهید نواب صفوی داشت و این مطلب را سازمان امنیت که به ساواک معروف بود، می‌دانست. گویا او به کمک دکتری جراح که محرم و از دوستان نزدیک پدرش بود تغییر چهره و روش مبارزاتی داد.

درویش مصطفی جاویدان به علت حضور ذهن و قابلیت‌های هنری در زمینه‌هایی چون مجسمه‌سازی، خط و نقاشی، شعر و نویسندگی، تئاتر و موسیقی همیشه در اعیاد ملی و مذهبی و جشن تحصیلی آخر سال شرکت می‌کرد. او به نوازندگی بسیار علاقه مند بود. از این هنرمند آلبوم‌هایی چون «رسول مهربانی»، «هو یا علی مدد»، «مرد غریب»، «پرنده اسیر»، «چینی بند زن»، «صنما»، «نمکی»، «نغمه‌های آسمانی»، «اسم‌ا عظم»، «بابا کوهی»، «تک ترانه‌ها» و «شاد و خندان» به جای مانده است.

*غلام محمد احسانی- هنرمند پیشکسوت موسیقی نواحی تربت جام (دوشنبه ۶ آذر)

استاد غلام‌محمد احسانی از هنرمندان پیشکسوت تربت‌جام بعد از تحمل بیماری روز دوشنبه ۶ آذر در بیمارستان امام رضا (ع) مشهد درگذشت.

زنده یاد احسانی که در سن ۶۳ سالگی دارفانی را وداع گفت طی دوران فعالیتی خود در حوزه موسیقی با بسیاری از هنرمندان مطرح موسیقی نواحی به ویژه در منطقه تربت جام همکاری تنگاتنگی داشته است.

این هنرمند در همایش خنیاگران جام که در شهریور ماه سال جاری برگزار شد جزو ۱۸ استادی بودند که از وی تقدیر شد و همچنین یکی از استادانی بود که در آن همایش اجرا داشت.

مراسم تشییع پیکر مرحوم غلام‌محمد احسانی سه شنبه هفتم آذر ماه در تربت جام برگزار شد. او در قطعه هنرمندان بهشت نبی در کنار استاد پورعطایی پیشکسوت و هنرمند بنام تربت جام  آرام گرفت.

*خالو قنبر هرمزی - نوازنده و خواننده پیشکسوت موسیقی نواحی جنوب (سه شنبه ۱۴ آذر)

خالو محمد قنبر هرمزی هنرمند پیشکسوت موسیقی بومی هرمز که روز ۱۳ آذر ماه هنگام اجرای کنسرت نمایش گروه «لیوا» در تئاتر باران دچار سکته قلبی شده بود، در بیمارستان فیروزگر تهران دار فانی را وداع گفت.

خالو محمد قنبر هرمزی ۸۸ ساله از اعضای اصلی و تاثیرگذار گروه «لیوا» از هرمز پس از اینکه در حین اجرا در تئاتر باران از هوش رفت به وسیله اورژانس به بیمارستان فیروزگر تهران منتقل و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شده بود.

گروه «لیوا» هرمز متشکل از پیشکسوتان موسیقی هرمز و از قدیمی‌ترین گروه‌های هرمزگان است که تاکنون در فستیوال‌های مختلف حضور داشته و به معرفی آیین‌های موسیقی هرمزگان پرداخته‌اند.

*ناهید دایی جواد - هنرمند پیشکسوت موسیقی اصیل ایرانی (یکشنبه ۱۹ آذر)

ناهید دایی جواد، هنرمند موسیقی سنتی ایران در ۷۵ سالگی درگذشت.

ناهید دایی جواد در ۲۸ اردیبهشت ۱۳۲۱ در شهر اصفهان به دنیا آمد. او در استخدام آموزش و پروش بود و در آموزشگاه‌های موسیقی به تدریس می‌پرداخت. دایی جواد در سال ۱۳۸۱ سه کنسرت در تهران و در تالارهای وحدت، اندیشه و فرهنگ با مشارکت کیان علی‌نژاد اجرا کرد و پس از آن به همراه «گروه ایراندخت» تور کنسرتی را در شرق ایالات متحده داشت.

*احمد اقوام شکوهی - قدیمی ترین نقاره زن حرم رضوی (چهارشنبه ۲۲ آذر)

‌استاد احمد اقوام شکوهی قدیمی‌ترین نقاره‌زن بارگاه قدس امام علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام) چهارشنبه ۲۲ آذر ماه درگذشت.

این خادم بارگاه ملائک و پاسبان قدس رضوی از سال ۱۳۲۴ در بارگاه منور رضوی نقاره‌زنی را شروع کرد و حدود ۷۲ سال این وظیفه را برعهده داشت. مشهدی‌ها حاج احمد اقوام‌شکوهی‌ را به عنوان نقاره‌زن پیر امام مهربانی‌ها می‌شناسند. این هنرمند از جوانی هر روزش را با بالارفتن ۱۰۴ پله از مناره های حرم رضوی آغاز می کرد.

پیکرزنده یاد شکوهی پنجشنبه ۲۳ آذرماه از محل حسینیه پیروان نبوی واقع در خیابان نواب صفوی مشهد مقدس تا حرم مطهر رضوی تشییع شد.

*عبدالکریم مهر افشان - نوازنده و آهنگساز با سابقه موسیقی ایرانی (دوشنبه ۷ اسفند)

عبدالکریم مهرافشان از آهنگسازان پیشکسوت موسیقی ایرانی که سابقه همکاری با بسیاری از بزرگان موسیقی را داشت بعد از مدت ها مبارزه با بیماری دار فانی را وداع گفت.

در بیوگرافی که از زبان مرحوم مهرافشان منتشر شده، آمده است: «من در سن بیست و پنج سالگی به پیشنهاد استاد مشیر همایون شهردار، رسماً در رادیو ایران استخدام شدم و در ارکستر شماره ۲ و ارکستر ویژه که توسط مشیر همایون تأسیس شده بود، نوازنده ویولن شدم.

در سن سی سالگی (۱۳۳۷ خورشیدی) استاد حسین دهلوی من را به وزارت فرهنگ و هنر وقت منتقل کرد و در ارکستر صبا نوازنده ویولن شدم. این ارکستر بزرگ به رهبری استاد ابوالحسن صبا تشکیل شده بود و بعد از فوت ایشان، استاد دهلوی رهبری آن را به عهده گرفت و ارکستر را اداره کرد. در این زمان یک ویولنیست ایتالیایی به‌نام لوئیچی پازاناری در استخدام دولت ایران بود. نام برده ویولن اول ارکستر سمفونیک تهران بود (مایستر) و ضمناً در کلاس ‌های روزانه و شبانه هنرستان عالی موسیقی تدریس می کرد. من از این فرصت استفاده کردم و ضمن کار فشرده روزانه‌ام در کلاس شبانه ایشان نام ‌نویسی کردم و مدت ۲ سال نوازندگی صحیح ویولن و اتودها و بعضی از کنسرتوها را آموختم. در تاریخ بیست و هفتم آذرماه سال ۱۳۴۲ طبق ابلاغ رسمی وزارت فرهنگ و هنر، به سمت آهنگساز و سرپرست یکی از ارکسترهای موسیقی ملی این وزارتخانه منصوب گردیدم و در مدت همکاری خودم با این اداره، بیش یکصد و چهل آهنگ ساختم که در حدود چهل عدد آن‌ها ضبط شده که در آرشیو وزارتخانه موجود است و به عقیده خودم بهترین آنها برای آواز و ارکستر عبارتند از «ایوان مداین» با شعری از خاقانی، «سروچمان» با شعر حافظ، «شعله‌ های عشق» با شعر ابراهیم صفایی، «زلف بر باده مده» با شعر حافظ، «واله و شیدا» با شعر مولوی و برای ارکستر «امید» در دستگاه چهارگاه و «مژده» در دستگاه ماهور. »

*میرزا طاهر بقال - نوازنده و خواننده پیشکسوت موسیقی دزفول (اوایل اسفند ماه)

حاج میرزا طاهر بقال از خوانندگان و نی‌نوازان پیشکسوت دزفول، در سن ۸۶ سالگی به دلیل بیماری کلیوی دار فانی را وداع گفت.

میزا طاهر بقال از جمله هنرمندانی بود که در حوزه نی نوازی مهارت خاصی داشت. او جزو آخرین کسانی محسوب می‌شد که به موسیقی ادواری آشنایی داشت. مرحوم طاهر بقال موسیقی مذهبی منطقه را نیز به خوبی می‌شناخت و در شبیه‌خوانی بسیار استاد بود و موسیقی‌های آوازی منطقه را که مربوط به دزفول و شوشتر بود، می‌دانست و اجرا می‌کرد و حتی تفاوت‌های لحنی آنها را نیز به درستی می‌شناخت.

حاج میزا طاهر بقال پیشکسوت موسیقی مقامی دزفول بود و احاطه کاملی به مقام‌ها و آوازهای محلی منطقه دزفول داشت. در زمینه موسیقی تعزیه اطلاعات خوبی داشت و با افرادی چون عبدالرزاق حزین نیز حشر و نشر داشته است.

*مهر